Fixi.vn – Điêu khắc là một trong những loại hình nghệ thuật lâu đời nhất trong lịch sử nhân loại với sự phát triển đa dạng, sáng tạo về hình khối, chất liệu, sản phẩm… Ngày nay, để trở thành một nhà điêu khắc, các trường đại học về mỹ thuật và kiến trúc sẽ là những lựa chọn hàng đầu dành cho bạn.
-
Mục Lục Bài Viết
Nhà điêu khắc là ai?
Nhà điêu khắc là người thiết kế, xây dựng các công trình nghệ thuật ba chiều bằng tay hoặc các công cụ kỹ thuật hỗ trợ, sử dụng một hoặc kết hợp các vật liệu như đá, gỗ, thạch cao, kim loại, thủy tinh nhằm truyền tải một ý nghĩa nhất định. Ngoài ra các vật liệu như đất sét, nhựa, polymer, bê tông, đồng, vàng… cũng có thể được sử dụng.
Nhà điêu khắc sử dụng các kỹ thuật tạo khuôn, tạo hình, chạm khắc, hàn, tạc, gò, đẽo gọt hoặc đục cùng với khả năng thẩm mỹ của mình để tạo nên các tác phẩm điêu khắc. Mỗi nhà điêu khắc có thể sử dụng những kỹ thuật, chất liệu mà mình ưu thích và có sở trường để tạo nên các sản phẩm riêng độc đáo, ghi dấu cá tính cá nhân của mình. Nhà điêu khắc thường làm việc một mình vì là công việc đòi hỏi khả năng sáng tạo, sự tập trung và sự nhạy cảm trong thẩm mỹ, đường nét, bố cục. Thông thường, các nhà điêu khắc làm việc theo các hợp đồng đặt hàng của khách hàng hoặc cũng có thể sáng tác theo cảm hứng cá nhân để bán hoặc trưng bày.
2. Nhà điêu khắc làm gì?
Công việc của một nhà điêu khắc cần nhiều tính sang tạo để có thể cho ra đời một tác phẩm đẹp, cụ thể các công việc như sau:
– Lấy cảm hứng từ các bức ảnh hoặc thiên nhiên…
– Lựa chọn vật liệu để tiến hành.
– Cát, dát mỏng, nặn… hay các công việc khác liên quan tới việc chuẩn bị cho nguyên vật liệu trước khi tiến hành tạo sản phẩm.
– Sử dụng đất sét hay sáp định hình sau đó dùng tay hay các công cụ hỗ trợ để tạo hình sản phẩm, từ tổng thể tới các chi tiết.
– Dạy, đào tạo các kỹ thuật điêu khắc khi đã có kinh nghiệm, trình độ đạt tới một mức nhất định.
– Tiếp cận các phòng tranh hay cập nhật thông tin triển lãm để giới thiệu sản phẩm, thương lượng giá cả.
– Tạo các catalogue, portfolio về sản phẩm để quảng bá, trưng bày tại các triển lãm, bảo tàng hay các trường đại học về mỹ thuật.
3. Nhà điêu khắc làm việc ở đâu?
Nhà điêu khắc thường làm việc tự do hoặc theo nhóm với nhau trong những xưởng sáng tác của riêng mình với các khu vườn trưng bày tác phẩm điêu khắc gọi là vườn điêu khắc. Ngoài ra họ cũng có thể làm công việc tư vấn hoặc dạy nghề điêu khắc khi đã có kinh nghiệm, trình độ cũng như danh tiếng nhất định.
4. Học nghề điêu khắc ở đâu?
Ngành điêu khắc được đào tạo tại các trường đại học như Đại học Nghệ thuật – Đại học Huế, Đại học Mỹ thuật TP.HCM, Đại học Mỹ thuật Việt Nam, Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật Đà Nẵng, Đại học Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội với thời gian đào tạo từ 4 – 5 năm hoặc các trường cao đẳng, cao đẳng nghề như Cao đẳng Mỹ thuật trang trí Đồng Nai, Cao đẳng nghề Công nghệ và nông lâm Nam Bộ… với thời gian học từ 2.5 – 3 năm. Bạn cũng có thể theo học các khóa học điêu khắc tại các trường nước ngoài như University of Kansas hay Virginia Commonwealth University… Đặc biệt là các bạn tại Đà Nẵng có thể tham gia khóa học điêu khắc 4 năm được tổ chức tuyển sinh 2 năm một lần của Quỹ Điêu khắc Đà Nẵng. Với mục tiêu phát triển nghệ thuật điêu khắc ở Đà Nẵng nói riêng, ở Việt Nam nói chung, quỹ sử dụng ngân quỹ từ cá nhân, tổ chức phi chính phủ, công ty hay lợi nhuận hoạt động của quỹ mà quỹ có thể chọn 4 – 10 học viên cho mỗi khóa học.
– Khả năng sáng tạo: Nhà điêu khắc là người hoạt động nghệ thuật, tạo ra các tác phẩm nghệ thuật nên khả năng sáng tạo là tố chất quan trọng. Nhà điêu khắc cần có những ý tưởng về chủ đề điêu khắc mới lạ, thú vị để tạo ra những sản phẩm có tính độc đáo.
– Khả năng tưởng tượng: Là người tạo ra sản phẩm, nhà điêu khắc cần có khả năng hình dung rõ ràng về sản phẩm trước khi tạo hình cũng như bắt tay vào công việc.
– Khéo léo: Đôi bàn tay chính là công cụ chính của nhà điêu khắc để tạo ra các tác phẩm điêu khắc, vì vậy nhà điêu khắc cần phải khéo tay, sử dụng thành thạo và điêu luyện với cả những chi tiết rất nhỏ.
– Chú ý tới chi tiết: Để có một tác phẩm điêu khắc hoàn hảo, nhà điêu khắc cần rất tỉ mỉ, chú ý tới từng chi tiết nhỏ của tác phẩm để đảm bảo không có một sai sót nào.
Nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị – Cuộc hóa thân của đất và đá
Bước vào nghệ thuật tạo hình ở tuổi bốn mươi, tuổi bước qua ngưỡng thanh xuân để trở về với chiêm nghiệm và tĩnh lặng, Điềm Phùng Thị đã khiến giới tạo hình thế giới phải quay đầu dừng lại, người xem như bị thôi miên bởi tác phẩm của bà.
Những tác phẩm đó không chỉ khiến người xem nhìn ra chính mình trong đó mà khiến giới hàn lâm trong nghệ thuật tạo hình sững sờ trước những gì thật đơn giản nhưng lại chứa đựng sự thâm trầm của một bản lĩnh từng trải như thể Điềm Phùng Thị đã làm điêu khắc từ kiếp nào.
Điềm Phùng Thị (18-8-1920 – 29-1-2002), tên thật là Phùng Thị Cúc, sinh tại làng Châu Ê, Thủy Bằng, Hương Thủy, Thừa Thiên Huế. Bà mồ côi mẹ từ năm 3 tuổi, năm 6 tuổi đã theo cha ròng rã suốt 9 năm ở Tây Nguyên, sau đó mới về Huế học. Một số tư liệu cho hay, những năm tháng sống ở Huế, Phùng Thị Cúc đã nổi danh không chỉ bởi học hành rất giỏi mà còn là một nhan sắc trường Đồng Khánh, khiến biết bao chàng si mê.
Năm 1946, bà tốt nghiệp khóa Nha khoa tại Đại học Y Hà Nội. Thời điểm đó, bà đã đính hôn với ông Hoàng Xuân Hà (em ruột GS. Hoàng Xuân Hãn) và cùng ông tham gia phục vụ kháng chiến. Ông Hoàng Xuân Hà hy sinh còn bà thì lâm bệnh nặng và được đưa sang Pháp chữa trị. Sau khi hồi phục sức khỏe, bà tiếp tục học và tốt nghiệp Tiến sĩ Nha khoa của Pháp. Năm 1953, bà kết hôn với ông Bửu Điềm, người bạn thời ấu thơ, cũng là Nha sĩ và định cư tại Paris. Tên gọi Điềm Phùng Thị được ra đời từ đây.
Năm 1966, Điềm Phùng Thị triển lãm riêng đầu tiên tại gallery Jeunes, Paris. Tượng “Mẹ con” được chính phủ Pháp mua, sau đó được đặt trong một công viên trẻ thơ. Thành công từ bức tượng đầu tiên ra mắt công chúng yêu nghệ thuật, bà có thêm niềm tin, cảm hứng làm nhiều tượng mới. Triển lãm riêng và chung rất nhiều nơi; năm 1967 triển lãm tại gallery Kasler, ở Copenhagen (Đan Mạch)… Tên của bà đã được văn hào tên tuổi André Malraux, có thời là Bộ trưởng Văn hóa Pháp, viết thư đầy khích lệ: “tài năng của bà là hiển nhiên, và hơn nữa đã được thừa nhận.”
Vào năm 1991, tên Điềm Phùng Thị được ghi vào từ điển Nghệ thuật thế kỷ 20. Năm 1993, bà được phong Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học, Văn học và Nghệ thuật châu Âu.
Trong lời tựa của Georges Boudaille, viết ở cuộc triển lãm tại Nhà văn hóa Saint Etienne 1977, có đoạn: “Sức cảm hứng nổi bật ở Điềm Phùng Thị rất bao la, hướng đến sự trầm tư, thậm chí đến một tâm linh thần bí có tính tôn giáo. Tác phẩm điêu khắc của chị mang một vẻ đẹp riêng nào đó của sự tĩnh lặng, nó khơi dòng tĩnh tâm và mặc tưởng…”. Rất nhiều bài viết của các nhà phê bình nghệ thuật nổi tiếng ở Pháp, Bỉ, Đức, Đan Mạch… đều công nhận tài năng hiếm có ở một nhà điêu khắc nữ gốc Á Đông, đã đem đến cho nghệ thuật điêu khắc luồng khí mới, bắt nguồn từ cảm hứng phương Đông nhưng cách xử lý đơn giản trần trụi mang phong cách phương Tây.
Điêu khắc hiện đại
Phong trào điêu khắc hiện đại bao gồm xu hướng lập thể, trừu tượng hình học, De Stijl, Suprematism, chủ nghĩa Dada, chủ nghĩa siêu thực, chủ nghĩa vị lai, hình thức chủ nghĩa biểu hiện trừu tượng, Pop-Art, Minimalism, Land-Art, và nghệ thuật sắp đặt. Trong những ngày đầu của thế kỷ 20, Pablo Picasso cách mạng hóa nghệ thuật điêu khắc khi ông bắt đầu tạo ra công trình xây dựng thời của mình bằng cách kết hợp các đối tượng khác nhau vào những tác phẩm điêu khắc. Picasso tái tạo nghệ thuật điêu khắc xây dựng một tác phẩm trong ba chiều với các vật liệu khác nhau. Cũng như cắt dán là một sự phát triển căn bản trong nghệ thuật hai chiều để phát triển sáng tạo cơ bản trong tác phẩm điêu khắc ba chiều.
George E. OHR và nhà điêu khắc đương đại như: Peter Voulkos, Kenneth Giá, Robert Arneson, và George Segal và những người khác đã có hiệu quả sử dụng gốm sứ như là một phương tiện quan trọng cho công việc của họ.
Tương tự như vậy, tác phẩm của Constantin Brancuşi ở đầu thế kỷ này đã mở đường cho tác phẩm điêu khắc trừu tượng. Trong cuộc nổi dậy chống lại nghĩa tự nhiên của Rodin và đương thời cuối thế kỷ 19. Những hình thức trang nhã tinh tế đã trở thành đồng nghĩa với nghệ thuật điêu khắc thế kỷ 20. Năm 1927, Brancuşi đã thắng một vụ kiện đối với cơ quan hải quan Hoa Kỳ đã cố gắng đánh giá thấp tác phẩm điêu khắc của mình như là kim loại thô. Vụ kiện đã dẫn đến những thay đổi pháp luật cho phép nhập khẩu nghệ thuật trừu tượng miễn thuế.
Kể từ khi xu hướng hiện đại những năm 1950 trong tác phẩm điêu khắc trừu tượng và mang tính tượng trưng đã chiếm ưu thế trong trí tưởng tượng của công chúng và sự phổ biến của tác phẩm điêu khắc hiện đại đã ngồi ngoài phương pháp truyền thống. Picasso đã được ủy nhiệm để thực hiện một sa bàn cho một tác phẩm điêu khắc khổng lồ công cộng 50 foot (15 m) cao được xây dựng ở Chicago, thường được biết đến như Picasso Chicago. Ông đã tiếp cận dự án với rất nhiều sự nhiệt tình, thiết kế một tác phẩm điêu khắc đó là mơ hồ và có phần gây tranh cãi. Các tác phẩm điêu khắc, một trong những địa danh dễ nhận biết nhất ở trung tâm thành phố Chicago, đã được công bố vào năm 1967. Picasso từ chối để được trả 100.000 đô la cho nó, tặng nó cho người dân của thành phố.
Trong cuối những năm 1950 và những năm 1960, nhà điêu khắc trừu tượng bắt đầu thử nghiệm với một mảng rộng các vật liệu mới và có những cách tiếp cận khác nhau để tạo ra tác phẩm của họ. Hình ảnh siêu thực, trừu tượng, vật liệu mới và kết hợp các nguồn năng lượng mới, các bề mặt và các đối tượng khác nhau đã trở thành đặc trưng của nhiều tác phẩm điêu khắc hiện đại mới. Dự án hợp tác với các nhà thiết kế cảnh quan, kiến trúc sư và kiến trúc sư cảnh quan mở rộng các không gian ngoài trời và tích hợp theo ngữ cảnh.
Các nghệ sĩ như Isamu Noguchi, David Smith, Alexander Calder, Jean Tinguely, Richard Lippold, George Rickey, Louise Bourgeois, và Louise Nevelson đến để mô tả cái nhìn của tác phẩm điêu khắc hiện đại, và các công trình tối giản bởi Tony Smith, Robert Morris, Donald Judd, Larry Bell, Anne Truitt, Giacomo Benevelli, Arnaldo Pomodoro, Richard Serra, Dan Flavin, những người khác đưa tác phẩm điêu khắc trừu tượng đương đại theo những hướng mới.
Vào những năm 1960 chủ nghĩa biểu hiện trừu tượng, trừu tượng hình học và Minimalism chiếm ưu thế. Một số công trình của thời kỳ này là: David Smith, các công trình thép hàn của Sir Anthony Caro, tác phẩm quy mô lớn của John Chamberlain, Suvero Mark.
Trong những năm 1960 và 1970 tác phẩm điêu khắc tượng trưng của các nghệ sĩ hiện đại trong các hình thức cách điệu bởi các nghệ sĩ như: Leonard Baskin, Ernest trova, Marisol Escobar, Paul Thek, và Manuel Neri đã trở thành phổ biến. Trong những năm 1980 một số nghệ sĩ, trong số những người khác, khám phá tác phẩm điêu khắc tượng trưng là Robert Graham trong một phong cách cổ điển khớp nối và Fernando Botero đưa con số quá khổ của bức họa của mình vào tác phẩm điêu khắc hoành tráng.